دسته‌بندی نشده

راهنمای تکثیر و پرورش ماهي فايتر – ماهی جنگجوی سیامی / Siamese fighting fish / Betta splendens

راهنمای تکثیر و پرورش ماهی فایتر-Betta Fish Care and Tips

نام علمي : Betta Splendens
نام معمولي : ماهی جنگجو ،فايتر، Betta ،Betta Fish, , Fighter, Siamese Fighting Fish
خانواده :  Osphronemidae ، از ماهي های لابيرنت (Labyrinth Fish)
 زادگاه : ماهی بومی غرب و جنوب آسيا ،مالزي و تايلند
پراكنش طبیعی: هند ،سنگاپور، تايلند، ويتنام و خصوصا شبه جزيره مالاكا
زيستگاه طبيعي : مناطق باتلاقي ،آبهاي ساكن ، شامل مزارع برنج و كانالها در تايلند
اندازه بالغين : 7 تا 8 سانتيمتر
خلق و خو و رفتار اجتماعي ( سازگاري با ماهیان دیگر ) : فایتر یک ماهی صلح جو است، در صورتي كه فقط یک فایتر در هر آکواریوم به تنهايي نگه داشته شوند(ماهي هاي نر را نمي توان با هم نگهداشت، ماده ها راحت تر با همدیگر میمانند). ماهيان هم تانکي با اندازه باله مشابه گزينه مناسبي هستند ، ماهی فایتر ميتواند نسبت به ماهيان ديگري كه باله بلندي دارند ، نظير آنجل و گوپي نيز مهاجم باشد و انها را به عنوان حریف و رقیب خود در نظر بگیرد.بطور معمول فایتر نر نسبت به ماهيان فايتر ماده صلح جو است.
مای فایتر خصوصا نوع نر ان را با ماهياني نظیر تایگر بارب كه باله ماهيان ديگر (ماهيان باله بلند) را مورد تهاجم قرار ميدهند نبايد نگهداري شوند .
طول عمر :در شرایط مناسب 2 تا 3 سال (ممكن است عمرش به 4 سال هم برسد)
محل زيستي در تانك : بیشتر در سطح بالايي تانك
حداقل اندازه تانك ( آكواريوم ) : 10 ليتر ولي 20 ليتر به بالا بهترين است . آنها را میتوان به مدت طولانی در یک لیوان آب به شرطی که آب آن همواره کیفیت خوبی داشته باشد نگهداشت.
تغذيه : اصولا گوشتخوار بوده ولي همه چيز ميخورد ،غذاي زنده را ترجيح ميدهد ولي غذاي پولكي يا يخ زده و كرم خوني زنده و خشك شده و غذاهاي مشابه را هم ميخورد.
ماهيان بالغ را روزي دو بار، با غذاهاي حبه اي يا پولكي و در صورت امكان با كرمهاي ريز و لارو پشه تغذيه كنيد.
توليد مثل : تخم گذار ،سازنده لانه حبابي
از آنجائيكه ماهي نر در صورتيكه ماهي ماده در زمان درستي معرفي نشود با آن مي جنگد مي تواند تكثيرش تا حدي مشكل باشد . حفظ نوزادان در هفته اول زندگی مشکل ترین مرحله از تکثیر ماهی فایتر است.

تشخیص جنسيت : باله نرها بسيار بلندتر از ماده هاست و نرها بسيار رنگي تر از ماده ها هستند.از طرفي ماهيان نر با يكديگر مي جنگند. لوله تخم در ماهيان ماده به چشم مي آيد.
توليد مثل فايتر در صورتي كه آب ساكن باشد آسان است. از آنجائيكه آنها لانه حبابي ميسازند، آب بايد جريان آرامي داشته باشد و یا کلا ساکن باشد.
ماهيان نر از تخمها و لاروها محافظت ميكنند.
سطح مراقبت ( نگهداري ) : آسان
انتخابي عالي براي كساني كه نگهداري ماهيان آب شيرين را شروع كرده اند و این ماهی مي تواند برايشان مثل يك گلدفيش مقاوم باشد.
ph ( اسيديته ) : 6.8 تا 7.4( آستانه تحمل 6 تا 8) ولي آب سبك را ترجيح ميدهد.
سختي آب : 5 تا 20 dgh (سبك تا سخت ، حد تحمل 2 تا 25)
حرارت مطلوب : 23 تا 30 درجه سانتيگراد

دکور تانک: این ماهی به مخزنی با پوشش گیاهی خوب علاقه داشته و گیاهان شناور در سطح آب را دوست دارد.

وضعیت نور تانک: متوسط تا کم

جریان آب: ساکن و یا با جریان ملایم

تولید مثل: مخزن تکثیر باید درپوش داشته باشد تا هوای داخل مخزن با اب مخزن هم دما و گرم باشد.برای تکثیر فایتر باید ماهی های نر و ماده بزرگ و سالم را جدا کرده و جداگانه به تغذیه  انها با غذاهای زنده و با کیفیت بپردازید. بعد نر را به مخزن تکثیر که آبی ساکن و کم عمق دارد وارد کنید. بهتر است در سطح اب چند شاخه گیاه شناور یا یک تکه پلاستیک یا یونولیت یا ماده مشابه برای حفظ لاته باشد.بعد از ساخت لانه ی حبابی ، جنس ماده را وارد کنید. تخم ریزی با معاشقه شروع می شود و ماهی نر  ، ماهی ماده را به اغوش می کشد و در هر بار چند تخم رها می شود که نر به نوبت تخم ها را در لانه  هوایی که از حباب ساخته نگه میدارد. جنس ماده را بعد از تخم ریزی از مخزن خارج کنید. لاروها بسته به دما دو تا سه روز بعد از تخم ها خارج میشوند که در این مرحله جنس نر نیز باید از مخزن خارج شود.لاروها را دو تا سه بار در روز با آب سبز و انواع غذاهای بسیار ریز تغذیه کنید. بچه ماهی ها در 4 ماهگی به بلوغ می رسد ، تعویض اب، سورتینگ و بهبود فضای زیستی باعث رشد بیشتر و سریعتر بچه ماهی ها می شود.

 

         

ماهی فایتر مدت های طولانی است که توسط علاقمندان در اسارت پرورش داده شده و گونه های مختلفی از فرم و اندازه بدن و رنگ و اندازه و فرم باله ها از این ماهی، به ویژه در جنس نر، تولید شده است.
ماهی های نر ممکن است سبز، آبی یا قرمز یا به هر رنگی که تصور کنید یا حتی انتظارش را ندارید باشند، اما تنوع رنگ ماده ها معمولاً کمتر بوده و در طبیعت، رنگ ماهی های ماده، قهوه ای یا سبز است.


این ماهی را با طبیعت خشن و پرخاش جویش می شناسند. ماهی های نر را برای نبردهای چند مرحله ای در اسارت نگه می دارند و تماشاچیان مشتاق روی نتیجه نهایی مبارزه، با هم شرط بندی می کنند. اما این ماهی در محیط های طبیعی، برای برتری جویی بر دیگران یا حفظ قلمرواش به نبرد می پردازد که این مبارزه ها غالباً نمایش هایی تهدید آمیز و تشریفاتی است تا نبردهای واقعی. در هنگام نبرد، حالت های خاصی به خود می گیرد؛ به این گونه که باله های خود را باز می کند و پوشش های آبشش ها را بالا می برد و معمولاً یکی از آنها، پیش از آنکه لزومی به نبرد باشد، تسلیم می شود.


همچون بسیاری از اعضای خانواده اش، غالباً در آب های راکد و کم اکسیژن زندگی می کند، اما می تواند با استفاده از اندام های تنفسی کمکی درون حفره آبشش ها، در سطح آب نیز از اکسیژن هوا استفاده کند. لارو پشه ها و بسیاری از حشرات آبزی دیگر، عمده غذای آن را تشکیل می دهند که نقش ماهی فایتر در مهار این گونه آفات را نشان میدهد.

در فصل جفت گیری، ماهی نر ابتدا محل مناسبی برای استقرار لانه انتخاب می کند. سپس با دمیدن و با استفاده از مخاط، لانه ای حبابی می سازد که به محض تخم ریزی ماهی ماده، ماهی نر آنها را بارور می کند و سپس با دهان خود تخمها را جمع کرده و به درون لانه می اندازد.
ماهی نر از لانه نگهداری می کند و در صورت لزوم، حباب ها را با حباب های دیگری جایگزین می کند.

 

جنس Betta پر گونه ترين جنس در زير راسته ANABANTOIDEI است . دست كم 57 گونه از بتاها امروزه رده بندي و توصيف شده اند و چندين گونه نيز به تازگی كشف شده و پيوسته به تعداد آنها افزوده مي شود . جنس Betta توسط Peter Bleeker در 1850 ابداع شد . وي پزشكي هلندي در ارتش هند شرقي بود . كلمه بتا از بخش دوم واژه محلي Waderbetah گرفته شده .

به طور كلي مي توان گونه هاي بتا را به 2 گروه دسته بندي نمود . يك گروه در زمان توليد مثل لانه حبابي مي سازند و گروه ديگر به جاي ساخت لانه اي از حباب ، تخم ها و نوزادان را در دهان خود نگه مي دارند . به علت اين دو بستگي و اختلاف ، برخي ماهي شناسان معتقدند كه بايد ماهيان بتاي دهان تفريخي را در جنس جداگانه اي با نام بتاهاي كاذب يا Pseudobetta (سودو بتا ) رده بندي نمود ؛ پيشنهادي كه شايد روزي عملي شود .

 

آشناترين گونه اين جنس ـ و البته يكي از آشناترين ماهيان براي آكوآريوم دارها و رفتار شناسان ـ ماهي Betta splendens با نام عمومي ماهي جنگجوي سيامي (Siamese fighting fish ) يا ماهي جنگنده يا فايتر (Fighter ) است . همانطور كه پيش تر خوانديد ، واژه Betta از كلمه محلي waderbetah گرفته شده . گويش درست اين کلمه Bet – tah است ولی اشتباها رايج شده که آن را مانند دومين حرف الفبای يونانی (β ) , Beta ؛ تلفظ کنند . واژه splendens هم كه نام گونه اين ماهي است به معني درخشان و با شکوه (Glittering , Bright ) است . سيام (Siam ) هم نام پيشين تايلند بوده است . همچنين رفتار ويژه پرخاشگرانه اين ماهي سبب شده كه آن را جنگجو بنامند .

 

بنا به عقيده Axelrod نخستين خاستگاه ماهي فايتر رودخانه Metang در تايلند (سيام پيشين ) بوده است . ولي به طور كلي مي توان از تايلند ، ويتنام و كامبوج ( Cambodia ) به عنوان خاستگاه اين ماهي نام برد . تجارت آكواريوم سبب گسترش وسيع ماهي جنگجوي سيامي شده و گزارش هاي مستندي از معرفي اين ماهي به برزيل ، فلوريدا ، هاوايي ، كلمبيا ، جمهوري دمنيكن ، سنگاپور و مالزي دردست است . گمان مي شود كه تند باد دريايي سهمگين ديويد ( Huricane David ) كه در 1979 جمهوري دمنيكن (Dominican Republic ) را درنورديد ، باعث فرار ماهي فايتر از مزارع پرورشي و يا آبزي دان هاي شخصي به آبهاي آلوده رودخانه Rio ozama (رودخانه اي در جنوب اين جمهوري ) شده و سبب فراواني اين ماهي در منطقه گرديده است .

زيستگاه ماهي جنگجوي سيامي شامل آبهاي شيرين راكد ، باتلاقي ، لجن زارها ، آبهاي با جريان كند ، زمين هاي سيلابي ، كانال ها ، مزارع كشت برنج ، رودخانه هاي كوچك و بزرگ و … است . خوراك ماهي در اين مناطق بيشتر شامل زئوپلانكتون ها ، لارو و تخم پشه و ساير حشرات است . ماهي B. splendens نخستين بار در سال 1874 به فرانسه و در سال 1910 به ايالات متحده آمريكا وارد شد . ورود نمونه باله بلند و اصلاح شده آن به آمريکا نيز به سال 1927 باز مي گردد . محققین عقیده دارند كه ماهي فايتر 2 بار به روسيه وارد شده . يك بار در سال 1896 و ديگري در سال 1948 . كه بار دوم احتمالا مربوط به ماهي رنگارنگ و دم بلند اصلاح شده است .

 

باله پشتي ماهي فايتر داراي 4 خار و 6 شعاع نرم و باله مخرجي آن شامل 5 خار و 25 شعاع نرم است . در باله شكمي يك خار و 5 شعاع منشعب داشته و باله سينه اي داراي 12 شعاع نرم مي باشد . تعداد فلس هاي خط جانبي در جنگجوي سيامي 30 عدد گزارش شده و اين در حالي است كه برخی معتقدند كه خط جانبي در اين ماهي ديده نمي شود ! تعداد مهره هاي ماهي B . splendens 29 تا 34 عدد محاسبه شده است .

نكته مهمي كه در مورد ماهي فايتر وجود دارد اين است كه در محيط زيست طبيعي ، شكل ماهي با آنچه كه امروزه در آكواريوم فروشي ها ديده مي شود متمايز است . اين دگرگوني به ويژه در مورد اندازه و شكل باله ها بسيار چشمگير است . باله ها در ماهي اصلي كوتاه و فقط نوك عقبي باله مخرجي كمي بلند است .
بيشينه درازای اين ماهي را 5/6 سانتي متر ذكر مي كنند ولي بدون شك اين عدد تحت تاثير به گزيني هاي صد ساله تغيير كرده است . همچنين طول عمر اين ماهي نيز 2 سال برآورد شده . و اين در حالي است كه يكي از منابع تجربه نگهداري يك ماهي فايتر براي مدت 5 سال را ذکر می کند و طول عمر اين ماهيان را 7 سال بيان مي كند .
یکی از نکات جالب این ماهی این است كه ماهي جنگجوي سيامي حتي در مقابل تصوير خود در آيينه واكنش تهاجمي نشان مي دهد . در بسياري از فروشگاههاي اين ماهي , در زمان فروش ؛ آيينه اي در كنار تنگ حاوي آن قرار مي دهند تا ماهي باله هاي خود را افراشته كرده و زيبايي اش دو چندان شود .

پرورش و نگهداری :

همانطور كه پيش تر اشاره كردم ماهيان نر اين گونه را مي توان با توجه به رنگ هاي دل ربا و درخشان و باله هاي بلند از ماده ها كه بدرنگ ( معمولا كرم و خاكستري ) و كوتاه باله هستند تميز داد . همچنين مجرای تخم ريزی يا Oviposter که مانند لوله ای بيرون مي زند , در فصل تخم ريزی فقط در ماهی های ماده و به صورت برآمدگی سفيد و کوچک ديده می شود . اين برآمدگی در بين باله شکمی و مخرجی جای دارد . گزارش شده که در جلو باله مخرجي ماهيان ماده ، دانه هاي سفيدي وجود دارد كه شبيه تخم است . سن بلوغ ماهي جنگجوي سيامي كمتر از يك سال و احتمالا 4 تا 6 ماهگي است و كم ترين زمان دو برابر شدن جمعيت اين ماهي 15 ماه است . البته اين اعداد به دما و شرايط زيستی وابسته اند .
تكثير اين ماهي در آبي نسبتا اسيدي و سبك رستگارتر است . بهتر است كه آكواریوم سر پوشيده و دماي آن 25 درجه سانتي گراد باشد . نكته مهم در تكثير ماهي فايتر _ و بيشتر گورامي ها _ كاهش ارتفاع آب آبزي دان به حدود 20 سانتي متر است . در زمان بلوغ و آمادگي توليد مثل , ماهي نر اقدام به ساختن لانه اي از حباب هوا مي كند و اين آغاز رفتار لانه سازي مشخص کننده زمان مناسب اضافه كردن ماهي ماده به آكوآريوم است . بهتر است که آبزی دان این ماهیان حاوی گیاهان شناور و گیاهان پهن برگ آبی باشد . همچنین آب کهنه یا آبی که با محلول آکوآ سیف شرکت تترا مخلوط شده است برای ماهیان بهتر است . وسعت لانه حبابي ماهي B . splendens حدود 10 سانتي متر مربع است . اگر نر بالغ شروع به لانه سازي نكرد مي توان با افزايش جزئي دما و جايگزينی مقداري از آب آبزي دان , وي را وادار به لانه سازي نمود . پس از اين مرحله نوبت به اضافه كردن ماهي ماده به آبزي دان مي رسد .
سپس رقص آئيني و جفت گيري ماهيان انجام شده و تخم ريزي صورت مي گيرد . در اين زمان بايد ماهي ماده را حتما از آكوآريوم خارج نمود تا مورد جفاي ماهي نر قرار نگيرد .
هماوري ماهي فايتر از 100 عدد تا 700 عدد تخم متفاوت است . ولي مي توان عدد 390 تخم را به عنوان هماوري متوسط اين ماهي گزارش نمود . در دمای 27 تا 30 درجه سانتی گراد انكوباسيون تخم ها 36 تا 24 ساعت به درازا مي كشد . همچنين 2 روز بايد بگذرد تا نوزادان ماهي فایتر شروع به شناي آزاد كنند . ماهي فايتر ماده در يك سال چند بار تخم ريزي كرده و بنا بر گزارش اكسلرود اين ماهي را مي توان پس از بالغ شدن ، هر ماه وادار به تخم ريزي نمود . معمولا يك هفته اول پس از شناي آزاد , از نوزادان ماهي فايتر با نم رويان (اينفوزوئر ) و از آن به بعد ـ يعني حدودا از روز دهم تولد ـ با ناپليوس گوشواره آبي پذيرايي مي شود . با اين رژيم طول ماهيان در يك ماهگي به 5/1 سانتي متر مي رسد . نكته بسيار مهم در مورد ماهي جنگجوي سيامي اين است كه بايد ماهيان نر را پيش از سه ماهگي از هم جدا کرده و هر كدام را در ظرف جداگانه اي پرورش داد زيرا در غير اين صورت شروع به جنگ كرده و هيچكدامشان زنده و سالم نمي ماند . در سه ماهگي كه ماهي حدودا سه سانتي متر طول دارد ، نرهاي جوان را مي توان از باله مخرجي بلندشان شناخت . در مورد مراقبت والديني در اين ماهي گزارش شده كه ماهي فايتر نوزادانش را نمي شناسد و مي شود به لانه حبابي و نوزادان تحت پاسداري اش نوزادان ماهي فايتر ديگري را اضافه نمود (همین رفتار در برخی پرندگان نیز وجود دارد ) . از ديگر سو اگر ماهي نر را نوزادانش جدا كرده و پس از چند روز وي را به مخزن حاوي فرزندانش باز گردانيم ، آنها را خواهد خورد .

 

تغذیه ماهی فایتر :

هرچند که ماهی فایتر هر نوع غذایی را می پذیرد و از مگس و دل گوسفند و آرتمیا تا کاهو و پولکی های گیاهی می توان به او داد ولی شاید یکی از بهترین غذاهای پیشنهادی برای این ماهی کرم خونی باشد زیرا در زیستگاه طبیعی نیز بخش زیادی از غذای ماهی را همین لارو حشرات تشکیل می دهد . در کنار شرکتهای گوناگونی که غذای ویژه برای ماهی فایتر درست می کنند ؛ شرکت آلمانی تترا اقدام به ساختن دو غذای اختصاصی برای ماهی فایتر کرده که تترا بتا (Tetra Betta) و بتا مین (BettaMin) نام دارند . خصوصیت این غذا ها این است که باعث زیبا و بهتر شدن رنگ ماهی فایتر و همچنین رشد سریع و بهتر باله های این ماهی میشوند . همچنین دارای مقدار پروتئین بالا بوده و فرمولاسیون آنها مانند غذایی است که ماهی بتا در محیط طبیعی برای خوردن انتخاب می کند . باید اضافه کنم که در فرمول غذایی غذای بتامین آرتمیا نیز وجود دارد .

 

تکثیر ماهی فایتر

 

این ماهی زیبا و مقاوم خصلتها و ویژگیهای بعضا منحصر به فردی دارد که توجه دوستداران ماهیان زینتی را به خود جلب میکند. و طبعا هر نگهدارنده فایتری علاقمند است تا نه تنها بتواند بخوبی از آنها نگهداری کند بلکه بتواند آن را تکثیر کرده و نوزادان قشنگش را پرورش دهد. برای تکثیر این ماهی زیبا شاید بتوان مطالب زیر را دسته بندی و به عرض رساند.

1 – انتخاب ماهی مولد :

هر تکثیری نیاز به داشتن مولدین خوب دارد. مولدی که بدنی سالم از نظر خصوصیات فیزیکی داشته(نقص بدنی نداشته باشد )، رنگی براق و زیبا داشته باشد،از سلامت و شادابی کامل برخوردار باشد،درتانکی با ماهیان سالم قرار گرفته باشد،از نظر اندازه بدن ،جفتها با یکدیگر تناسب داشته باشند، پیر نباشد ، ترجیحا از جایی خریداری شود که تولید کننده اش به انتخاب و به گزینی نسل ماهيان خودش پرداخته باشد و ….

2 – تعداد ماهی لازم.

بهتر است برای شروع کار از 2 نر و 3 تا4 ماده استفاده شود.(احتمال آسیب دیدن ماهیان ماده در دوره تکثیر خصوصا برای افراد نو تجربه بیشتر بوده و ماهیان خریداری شده از بازار نسبت به ماهیان تولیدی خودمان از تلفات بیشتری برخوردارند.)

3 – عملیات بعد از خرید.

– میتوانیم ماده ها را به تانک اجتماعی انتقال داده (با حفظ اصول قرنطینه ماهیان تازه وارد) و نرها را در جایگاه انفرادی قرار دهیم يا نرها و ماده ها را در جايگاههاي انفرادي نگهداريم.
– به ماهیان توجه لازم را کرده و اجازه میدهیم با شرایط پرورشی ما (دماي آب ،كيفيت فيزيكي و شيميايي آب ،شرايط محيطي پرورش و …)تطبیق یابند.
– بعد از گذشت 10 تا 15 روز میتوانیم شرایط تکثیر را آماده کنیم.

4 – آماده سازی جایگاه تکثیر.

ماهیان برای تخمریزی نیاز به جایگاهی مناسب دارند که علاوه بر فراهم آوردن شرایط فیزیکی و شیمیایی و محیطی لازم برای والدین ، باید برای تفریخ تخمهای گذاشته شده ( بدنیا آمدن بچه ها ) توسط والدین و سپری کردن دوران بسیار سخت و حساس نوزادی این ماهیان نیز مناسب باشد.شایدموارد زیر روشنگر این جايگاه باشد.

– جایگاه نباید زیاد بزرگ باشد . ظرفی به گنحایش 15 تا 20 لیتر میتواند به خوبی مورد استفاده قرار گیرد.بزرگی بیش از اندازه جایگاه سبب دور شدن زوجین ازهم و اختفا ماده و به طول کشیدن دوره تخمریزی میشود. بعلاوه انجام وظیفه پدرانه ماهی نر ( جمع آوری تخمها و لاروها ) را بسیار سخت میکند.
انتخاب جايگاه بزرگ براي اين كار ، مرحله تغذيه نوزادان را با مشكل مواجه خواهدساخت.
– ارتفاع آب 15 تا 20سانتیمتر مناسب است. ارتفاع بیشتر سبب فشار بیشتر به ماهی نر برای جمع آوری تخمها شده و از آن مهمتر فشار زیاد آب (ارتفاع زیادتر آب) برای لاروهای تازه از تخم درآمده خوب نیست.
– جایگاه باید در جایی آرام و به دور از استرسهای بیرونی (تحریکات ناراحت کننده) قرارگیرد. ( شدت نور خیلی زیاد نباشد،دستکاری داخلی و بیرونی صورت نگیرد ،از حرکات تند وپرصدا در اطراف جایگاه پرهیز شود و …)
– جایگاه میتواند کاملا ساده و بدون پوشش گیاهی باشد یا در آن از گیاهان شناور در سطح و طبقات آب استفاده کرد. این گیاهان به ماهی کمک میکند تاحبابهای لانه اش را بهتر محصور کرده و احساس راحتی بیشتری بکند.این جانب شخصا تانکی خالی از هر گونه افزودنی را ترجیح میدهم .بودن گیاه علاوه بر مزایایی که داردمیتواند سبب به تاخیر افتادن دوره جفت گیری ماهیان شده و بار آلودگی آب را بیشترکرده و ماهي نر در آن سخت تر به دنبال ماده اش یاتخمها و نوزادان فروافتاده میگردد.
جایگاهی بدون شن وهر گونه قطعات اضافی ( گیاه و فیلتر و …)،سبب آشنایی زودتر زوجین شده و مهمتر از ان، از آلودگی میکروبی کمتری برخوردار بوده و یافتن تخمها و نوزادان را برای نر بسیار راحت میکند.
– ابی تمیز ومناسب و تازه ،بهترین گزینه برای جایگاه تکثیر است .تمیزی آب امکان قارچ زدگی تخمهارا به حداقل رسانده و زخمهای ماهی نیز در معرض آلودگی کمتری خواهد بود.جایگاه پر آب شده باید حداقل 24 ساعت قبل با شرایط دمایی جایگاه قبلی فایتر همدما شده باشد.
– یک قطعه پلاستیک فریزر (یا یک قطعه صفحه یونولیت يا يك برگ كاهو يا ليوان پلاستيكي نصف شده و … )به ابعاد تقریبی10 در 5 سانتیمتر (کمی کوچکتر یابزرگتر) باید در سطح آب قرار داده شود.
– در اين مرحله جايگاه نيازي به گردش آب و تهويه ندارد.
– تنظیم دما در محدوده مناسب در طول دوره تکثیر الزامی است.

تکثیر ماهی فایتر- ماهی فایتر نر در حال مراقبت از تخمها و لانه حبابی

5 – انتقال مولدین :
میتوانید ماهی نر و ماده را همزمان صید کرده و به جایگاه انتقال دهید.در این حالت هر دو زمان یکسانی برای آشنایی با محیط و يکدیگردارند.
– در هنگام انتقال سعی شود آب جایگاههای قبلی والدین در تانک تکثیر ریخته نشود.
– شايد بهتر باشدانتقال در عصر صورت گرفته شود .در صورت آماده بودن ماهيان، صبح روز بعد تخمريزي صورت ميگيرد.(تعدادي از ماهيان تخمگذار ترجيح ميدهند با شروع روز فعاليت تخمريزي راانجام دهند.)

6 – صبر وحوصله :
با انتقال مولدين به جايگاه تخمريزي ، ماهيان يكديگر را ديده و تغييراتي در فعاليتهاي داخلي بدن آنها وخصوصيات رفتاري و ظاهري آنها صورت ميگيرد.
– ماهيان از ديدن يكديگر به وجد آمده و رنگشان براق و تیره تر میشود و براي يكديگر باله هايشان را آرايش ميدهند.در اين مرحله اينكه كدام قوي يا ضعيف است مطرح نبوده و رفتارهاي آشنايي زوجين با يكديگر صورت ميگيرد.
– ماهي نر از ماده خود با حركات زيباي باله و شنا ،خواستگاري كرده و ماده با حركات مشابهي به آن پاسخ ميدهد.اگر پذيرش طرفين صورت گيرد ماهي نر به سمتي كه ميخواهد لانه درست كند شناكرده و ماده به دنبالش حركت كرده و گويا با يكديگر ميخواهند لانه بسازند.از اين مرحله به بعد ماهي نر بسرعت به ساخت و تكميل لانه پرداخته و خيلي زود تخمريزي صورت ميگيرد.
– اگر مراسم اوليه آشنايي به خير و خوشي تمام نشود و يكي از طرفين ،از انجام رسوم معمول تكثير نسل طفره رود.زد و خورد ماهيان آغاز ميشود.در بيشتر موارد ماهي نر است كه غالب ميدان است مگر اينكه ماهي ماده بزرگتر و قويتر باشد كه در اينحال ميتواند زخمهاي قابل توجهي به ماهي نر وارد كند.
– دعواهاي ماهيان نر با ماده در غالب اوقات به زخمي جدي و مهلك تبديل نميشود.صدمات تا زمانيست كه ماهي نر برتري خود را با گرفتن چند گاز از باله ها و دم ماده (و گاه از پلوها)به وي به اثبات برساند . بعد از آن ماهي ماده بيشتر به گوشه اي از جايگاه خزيده و در نوبتهاي مختلفي در محوطه حضور مي يابد و در صورتي كه آمادگي داشته باشند با دعوت نر به زير لانه رفته و تخم ميريزند و گرنه در نوبتهاي مكرري ماهي نر از ارعاب و تشويق براي حضور ماده براي تخمريزي استفاده كرده و نهايتادر غالب موارد اين رفتارها به تخمريزي منجر ميشود.
– در به نتيجه رسيدن اين رفتارهاي توليد مثلي به تخمگذاري،نبايد عجله كنيد و شرايط مناسبشان را به هم بزنيد .در صورتيكه زوجين براي تخمگذاري آماده باشند و يكديگر را بپذيرند،فرايند آشنايي با يكديگر تا تخمگذاري بين 5 تا 12 ساعت(كمتر از نيمروز) بطول مي انجامد.اما گاه به دلايل متعددي از جمله آماده نبودن شرايط جسمي و روحي و محيطي براي طرفين طول اين دوره به 7 تا 10 روز نيزميرسد.
– در صورتیکه تخمگذاری بیش از یک تا دو روز طول بکشد باید به ماهیان غذا بدهید.غذایی کامل که آبرا آلوده نکرده(پایداریش در آب زیاد باشد) و روزانه یک وعده و به حدی که در همان زمان خورده شود.


تکثیر ماهی فایتر- جفتگیری ماهی فایتر نر و ماده

7 – تخمگذاري ماهي
با تخمگذاري ماهي ماده نقش و وظيفه وي در توليد نسل آينده به اتمام ميرسد.ديگر حضور وي درجايگاه نه لازم است و نه درست.اينك بايد پدر مهربان وظيفه مراقبت از تخمها را به عهده بگيرد.
– ماهي ماده رابعد از تخم ريزي از جايگاه خارج ميكنيم.او خطر بالقوه و بالفعلي براي تخمها و يانوزادان از تخم در آمده است.حضور او (ماهي ماده) باعث فشار بيشتر جسمي و روحي به ماهي نر ميشود.از طرفي ماهي نر به حضور دشمن تخمها در محوطه لانه نميتواند بي تفاوت باشد و دائم بايد در حال دور كردن او از محوطه لانه باشد و از طرف ديگر اين تعقيب وگريز سبب ميشود تا جمع آوري و سازمان دادن تخمها و لاروها توسط ماهي نر به درستي صورت نگيرد.
– تخمها بسته به دماي آب حدود 24 ساعت بعد تفريخ ميشوند(كمي زودتر يا ديرتر)
– لاروهاي نو رس (بچه فايترهاي تازه از تخم در آمده )داراي ذخيره غذايي به ارث برده از مادر هستند كه حدود 3 روز آنها را از تغذيه بي نياز ميسازد.

8 – عمليات پاياني :
– در روز اول تفریخ تخمها،آنها بسیار کم حرکت بوده و ماهی نر به راحتی آنها را جمع آوری و مدیریت میکند.لذا خوب دیده نمیشوند.از روز دوم تفریخ شدن، فعالیتشان بیشتر شده و آنها رادر اطراف لانه و در حال سقوط از لانه یا در کف مشاهده میکنیم.
ماهي پدر بدون تامل،از مرحله ريزش تخمها در مرحله جفتگيري تا سازماندهي و نگهداري تخمها و لاروهاتا روز سوم بعد از تفريخ تخمها،بيدرنگ مشغول بازسازي لانه،جمع آوري تخمها و درمرحله بعد جمع آوري نوزادان از محوطه اطرف لانه و انتقالشان به لانه بوده است .اينكار سخت ، انرژي زيادي را طلبيده و او را به شدت خسته و نهايتا عصبي ميكند.يعني ازروز سوم تخمگذاري(روز دوم در آمدن نوزادها) تعداد نوزاداني كه از لانه خارج شده وبه اطراف پخش ميشوند بيش از اندازه اي است كه در هر بار جستجو و بازگشت به لانه توسط ماهي نر جمع آوري ميشود .اين شيطنت و نافرماني بچه ها در روز چهارم ازتخمگذاري (سوم از باز شدن تخمها)به حدي ميرسد كه ديگر ماهي نر قادر به سازماندهي آن نبوده و از طرفي شدت فعاليت مداوم و سخت او را خسته و عصبي كرده است در اين مرحله ا ست كه پدر مهربان ديگر توان انجام وظايف خود را نداشته و خود تهديدي براي بقاي لاروها(بچه ماهيها) به حساب مِي آيد.و بايد از جايگاه خارج شود.اين انتقال بسته به شرايط در روز سوم يا چهارم از تخمگذاري است.

– ماهیان فایتری که دوره تخمگذاری را به اتمام ر سانده اند،از ذخیره غذایی بدنشان کاسته شده(رسیدن و خروج تخمها از بدن ماده وفعالیت شدید و مداوم نر)است و باید مورد توجه قرار گیرند.
– زخمهای برداشته شده در طول دوره تخمگذاری بر روی بدن ماده یا نر باید مورد توجه قرار بگیرد(هرچند غالبا جدی و کشنده نیست).باید پس از بازگرداندن آنها به جایگاههای اصلیشان نسبت به کاربرد مواد ضد عفونی کننده برای درمانشان توجهکرد.

اين مرحله انتهاي فرايند تكثير و آغاز مرحله تغذيه ،مراقبت و پرورش نوزادان است.

اصلاح نژاد در ماهی فایتر

منظوراز اصلاح نژاد بطور ساده این است که ما فایترهایی داشته باشیم با رنگهایی بهتر از قبل و شکل باله ای متفاوت و زیباتر از قبل، یا اینکه یک صفت مطلوب و خاصی را که دریک ماهی می بینیم ( رنگی خاص و یا شکل باله ای خاص یا صفت سازگاری و صلح جویی و ..)سعی در حفظ و انتقال آن به نوزادانش داشته باشیم. با اینکار است که این ماهیان درتمام دنیا گسترش یافته و به رنگها و اشکال باله متفاوتی تولید و به دوستداران عرضه شده اند. آنها الگوهای رنگ متفاوتی را به نمایش می گذارند از مرمری تا دو رنگ(بدن به یک رنگ و باله ها به رنگ دیگر). باله های فرو خفته بیشتر در فروشگاه ها دیده میشودو زیاد انگیزه خواستن را درمشتری ایجاد نمی کند مگر اینکه فرد آشنایی قبلی با آن داشته باشد یا ماهی در شرایط بهتری برای نمایاندن زیبائیش قرار گیرد .نمونه هایی با باله های عالی و رنگهای دلفریب بیشتر توسط اصلاح کنندگان فایتر جدا گشته و یا به قیمت بالایی فروخته میشود.
گونه وحشی رنگی متمایل به قهوه ای با باله های کوتاه دارد. بعد از سالها کار انتخاب و اصلاح نژاد، بالاخره جهش باله های بلند در ماهی ظاهر شد و با انتخاب و به گزینی متوالی ، در حال حاضر تعداد زیادی رنگ جدید و شکل باله بوجود آمده و در ماهیان تثبیت گردیده است. این روند توسط علاقمندان پیگیری شده و در دست تکامل است.
برای کار ما تعریف و سطح اصلاح نژاد تا این حد مطلوب است که از بین نرها و ماده های تولیدی خودمان بهترینها را از نظر رنگ بدن،شکل بدن،سلامت و شادابی،شکل باله ها،صفات متناسب در جفتگیری و زاد آوری و غیره برگزینیم.

به عنوان مثال من مراحل زیر را به اختصار طی کردم.

الف – در ابتدا به ایجاد یک گله فایتر از بین چند جفت خریداری شده اولیه پرداختم.

-آنها راشماره گذاری کردم و هریک را جدا نگهداشتم و برای هرکدام شناسنامه ای با ذکر مشخصات (شکل ظاهری ،رنگ بدن و باله ها و دفعات و تاریخهای جفت گیری و … )ایجادکردم.
– آنها را به صورت تصادفی با یکدیگر جفت زدم (زیرا در مرحله اول امکان انتخاب زیادی نداشتم).
– در هر بار جفتگیری شماره نر و ماده جفت خورده را ثبت کردم و دیگر میدانستم کدام نر یا ماده باکدامیک جفت خورده و آخرین موعد جفت گیریش کی بوده.
– خصوصیات هر جفت را در شناسنامه اش ثبت کردم .مثلانر 1 با ماده 3 جفت خورده و همدیگر را نمیزنند و بعد از 10 تا 12 ساعت اماده تخمریزی بوده اند و جزئیات دیگر که در انتخاب بعدی کمکم کند.
– بعد از اولین تلاقی میدانستم که کدام نرها و کدام ماده ها با هم خوب جفت خورده اند و کدام نر یا ماده خوب نبوده مثلا در لانه سازی و رعایت مراسم خواستگاری و نطفه داری تخمها و مواظبت از تخمها و لاروها(نوزادان از تخم در آمده) و موارد دیگر.
– پس از چند بار تخم گیری از فایترها دیگر میدانید کدامیک از نر ها و ماده هایتان خوب هستند (با توجه به صفاتی که از آنها میشناسید یاسراغ دارید).و ترکیب مطلوب را شناسایی کرده اید.
– جفت های مطلوب را دوباره با یکدیگر آمیزش داده ونسل اول را ایجاد میکنیم مگر اینکه یکی از نر یا ماده های یک جفت مطلوب از بین رفته باشد که آنرا جایگزین میکنیم.

ب – از بین تعداد قابل توجه فایترهایی که در چند آمیزش اولیه از نسل پدری بدست آورده ایم اینک نسل اول را انتخاب میکنیم ، به ترتیب زیر :

– بچه فایترهایی که برای یکدیگر گار د میگیرند را به ظروف جداگانه ای برای رشد و تغذیه بهتر و سریعترانتقال میدهیم (منظور جدا کردن نرهاست و اگر کمی بزرگتر شدند و دیدیم ماده است میتوانیم آنرا به تانک گروهی ماده ها انتقال دهیم).این زمانی است که بچه فایترها به طول تقریبی 1 سانتیمتر رسیده اند و مبارزات بچه گانه را شروع کرده اند(برای یکدیگرقیافه میگیرند).
– با جداکردن تدریجی نرها از تانک بچه فایترها ،انچه میماند ماده ها هستند و با رشد بیشتر آنها میتوان خصوصیات مطلوب را در بینشان مشاهده و تعدادی ماده مطلوب را با خصوصیات مورد نظرمان انتخاب کنیم .
میتوانیم ماده ها را نیز به ظروف مستقل انتقال داده یا ماده های مطلوب را در تانکی که جایگاه ماده های خوب است تا زمان اولین جفت گیری انتقال دهیم.
– نرها و ماده هایی راکه مایل به نگهداری آنها نیستم ،میفروشیم تا هزینه سر بار نگهداری انها از بین برود(تا حالا که درخواست خرید فایتر وجود داشته ، هرچند قیمت فروشش حدودا کمتر ازیک سوم قیمتی است که به مشتری نهایی عرضه میشود).
– اکنون باید انتخاب نهایی را صورت داده و ماده ها ونرهای مورد نظر را شناسایی و برایشان شناسنامه ای فراهم کنیم .از این مرحله به بعد بهتر است نرها و ماده های انتخابی از یکدیگر جدا و در ظروف مستقل و بصورت مجزا نگهداری شوند.
– حال میتوانیم با تجربه ای که از مرحله تولید نسل اول بدست آورده ایم ، به تولید نسل دوم بپردازیم . و مشاهدات و تجارب خود را ثبت کنیم.

ج – اینک میتوانیم وارد مرحله تولید تجاری فایتر شویم (که البته باید لوازم و تجهیزات و سرمایه و وقت و .. لازم را صرف کنیم)

د – در صورتی که ذوق و شوق و اطلاعات لازم را داشته باشیم ،میتوانیم با تداوم فرایند اصلاح نژاد وخالص کردن صفات و تلاقی نمونه های مطلوب و شناسایی جهش های رخ داده و استفاده مطلوب از آن،به تولید شکلهای باله و رنگهای جدیدی از فایتربپردازیم.

 

ماهي فايتر غول پيكر / جنگجوي سيامي غول پيكر Giant Siamese fighting fish

 

هر از گاهي ماهي هاي بالن و كوتوله از گونه هاي مختلف ماهي در اختيارمان قرار ميگيرد كه از ديدن ان شگفت زده و خوشحال ميشويم و گاه از ديدن انها ناراحت ميشويم چون همراه با آسيب يا آزار ماهي براي دست يافتن به اين شكل جديد است .
اما گاهي از ديدن انواع غول پيكر يك ماهي ظريف و زيبا نيز مي توانيم شگفت زده و ذوق زده شويم .

 

عكس ماهي فايتر غول پيكر نر / جنگجوي سيامي غول پيكر نر Giant Siamese fighting fish

 

صحبت از ماهي فايتر يا سيامي جنگجوي زيبا و با وقار همه كس آشناست .

همانطور كه مي دانيم ماهي فايتر معمولا به طول 4 تا 5 سانتيمتر مي رسد ان هم وقتي شرايط نگهداري برايش در آكواريوم مناسب باشد . اما با توجه به انتخاب و اصلاح نژاد ماهي سيامي جنگجو توسط علاقمندان ان و به گزيني انواعي كه طول و اندازه بيشتر از متوسطي در بين نتاج هاي حاصل داشته اند به گونه هايي با اندازه بزرگتر دست يافته اند .
ماهي فايتر يا ماهي سيامي جنگجوي غول پيكر در واقع ن‍ژادي از ماهي فايتر است كه به طولي در حدود 18 سانتيمتر ميرسد كه تقريبا نزديك به چهار برابر طول يك ماهي فايتر معمولي است .اين ماهيها با اميخته گري ماهي هاي فايتري كه اندازه بزرگتر از حد معمول داشته اند و در طي چند نسل اميخته گري به وجود آمده اند .
در ابتدا نوع سبز اين ماهي كه به طور طبيعي بزرگتر از ساير انواع فايتر است از نژاد هالف مون غول پيكر Halfmoon giants lines مورد استفاده و توليد قرار گرفت و با كار مداوم بر روي فرزندان و اميزشهاي كنترل و انتخاب شده در بين ماهي ها توانستند اشكال مختلف باله و رنگ بدن را براي ماهي فايتر يا سيامي جنگجوي غول پيكر فراهم كنند.
در مرحله اول بايد در نظر داشت كه فايترهاي نيمه غول پيكر مبنايي بودند براي توليد فايترهاي غول آسا چون ماهي هاي فايتر نيمه غول آسا به طولي در حدود 9 سانتيمتر ميرسيدند و وزنشان به بيش از سه برابر يك فايتر معمولي مي رسد .
ماهي هاي فايتر غول پيكر به دليل رشد سريع بدن نيازمند توجه و تغذيه بيش از معمول نسبت به ماهيهاي فايتر معمولي هستند تا نيازمندي رشد و نگهداري بدنشان فراهم شود .طبعا براي اين ماهي ها بايد تعداد دفعات تغذيه بيشتري را در طول روز در نظر گرفت .
خصوصيات شخصيتي اين ماهي كماكان مشابه اعقاب اشناي انها يعني فايترهاي زيباي آكواريوم است .انها را ميتوان همانند فايترهاي معمولي به عنوان عضوي از اكواريوم هاي اجتماعي در نظر گرفت اما بايد توجه داشته باشيم كه اندازه بزرگ تر اين ماهي هاي سيامي غول پيكر كه در حدود ابعاد يك ماهي سيچلايد بزرگ ميشود بايد نسبت به ساير هم تانكهاي ان در نظر گرفته و تطبيق داده شود .

 

عکسهای ماهی فایتر غول پیکر / تصاویر جنگجوي سيامي غول پيكر Giant Siamese fighting fish

ماهی فایتر ماده غول پیکر هاف مون در مقایسه با ماده هاف مون معمولی giant halfmoon mustard gas female

ماهی فایتر نر غول پیکر هاف مون در مقایسه با هاف مون معمولی giant halfmoon mustard gas male

ماهی فایتر نر غول پیکر قرمز هاف مون giant halfmoon red male در مقایسه یا یک نر هاف مون معمولی

 

ماهی فایتر نر غول پیکر هاف مون فیروزه ای در مقایسه با هاف مون معمولی giant halfmoon turquoise male

 

ماهی فایتر نر غول پیکر هاف مون زرد در مقایسه با هاف مون معمولی giant halfmoon yellow male

 


در صورتی که نیاز به راهنمایی و همفکری در خصوص پرورش و تکثیر ماهی فایتر داشته باشید می توانید از لینک زیر استفاده فرمایید.


مشاوره تلفنی برای رفع مشکلات نگهداری آکواریوم و ماهی زینتی


 

 

ویدیوی ماهی فایتر در تانک گیاهی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا