آبزی پروری تجاریپرورش آبزیان زینتیراه اندازی و مدیریت آکواریوم آب شورراه اندازی و مدیریت آکواریوم آب شیرینراه اندازی و مدیریت آکواریوم گیاهیراه اندازی و نگهداری آکواریومطراحی، ساخت، منظره آرایی و دکوراسیون آکواریوممطالب عمومی آبزیانمطالب عمومی آکواریوممطالب عمومی ماهیان زینتی

فضای زیستی مورد نیاز برای ماهی

اندازه مناسب آکواریوم برای ماهی و جانوران آبزی چقدر است و چطور باید محاسبه و فراهم شود؟

بهینه کردن شرایط فضای زیستی و تعیین  تعداد درست ماهی یا آبزی قابل نگهداری در یک آکواریوم همانقدر که یک هنر محسوب میشود، به همان اندازه و یا حتی بیشتر از آن، یک علم به حساب می آید که باید از آن اطلاع داشته و از اصول آن پیروی کرد.

فضای زیستی در واقع مکانی است که برای زیستن و انجام فعالیت های روزمره و مورد نیاز ماهی در اختیار وی است.

فضای زیستی از  جنبه های مختلفی مورد توجه است از جمله:

1- ابعاد فضای زیستی.

2- حجم و یا گنجایش فضای زیستی.

3 – شرایط فیزیکو شیمیایی فضای زیستی

4 – کیفیت فضای زیستی

5- هم خانه های مشترک در فضای زیستی

…….

شاید توجه و پاسخ به سوالات زیر بتواند زمینه مناسبی برای درک بهتر این نیازمندی زیستی ماهیان زینتی و سایر آبزیان را برایمان فراهم کند:

آیا ماهیان به فضای زیادی برای زندگی نیازمندند؟

ماهیان زینتی شما به چه میزان فضای شنا نیاز دارند؟

چه چیزی میزان فضای مورد نیاز برای یک ماهی زینتی را تعیین می کند؟

چه ماهیانی به فضای کمتری برای زندگی نیازمندند؟

چه ماهی هایی را نمی توان در فضای اندک نگهدار ی کرد؟

چطور فضای زیستی در دسترس در آکواریوم را اندازه گیری کنیم؟

کیفیت فضای زیستی مهم تر است یا کمیت آن؟

چطور فضای زیستی مورد نیاز یک آبزی را محاسبه و یا تخمین بزنیم؟

در این موضوع سعی می کنیم به همراه یکدیگر گذری داشته باشیم بر درک مفاهیم و نکات مهم مورد نیاز برای فراهم کردن فضای زیستی مناسب برای ماهیان و آبزیان مورد علاقه و دوست داشتنی مان در آکواریوم و یا مخزن نگهداری ماهی و آبزیان در خانه و یا محل کارمان.


 

قدم اول: برآورد ظرفیت نگهداری تانک یا مخزن نگهداری ماهی یا آکواریوم:

برای این کار به روش های مختلفی می توانیم اقدام کنیم:

شاید شما از جمله کسانی باشید که با یک ظرف مشخص به پر کردن آکواریوم یا مخزن نگهداری ماهیان زینتی خود اقدام می کنید. در صورتی که حجم ظرف مورد استفاده خود را دانسته و یا اندازه گیری کنید می توانید به راحتی به حجم واقعی آبگیری مخزن خود دسترسی یافته و متناسب با مطالبی که به دنبال با یکدیگر مرور می کنیم به تراکم مناسب ماهی در آکواریوم خود برسید.

اما می ذانیم که راه متعارف و متدوال برای اندازه گیری حجم آکواریوم استفاده از یک محاسبه ریاضی ساده است که آن هم ضرب کردن طول و عرض و ارتفاع آکواریوم در یکدیگر و به دست اورد حجم مخزن است.

به عنو ان مثال اگر طول آکواریوم شما 80 سانتیمتر، عرض آن 30 سانتیمتر و ارتفاع آن 40 سانتیمتر باشد میتوانید حجم آن را به روش زیر اندازه بگیرید:

طول * عرض * ارتفاع = حجم مخزن

80 * 30 * 40 = 96000  یا 96 لیتر

عدد حاصل را بر 1000 تقسیم کنید یا 3تا صفرش را در نظر نگیرید و گنجایش مخزن شما به لیتر مشخص می شود.

در اینحال باید توجه داشته باشید که ارتفاعی از تانک را که در آن آب ریخته اید را برای اندازه گیری حجم تانک استفاده کنید و حتی به کم کردن ارتفاع بستر تانک نیز ار ارتفاع آبگیری اقدام کنید.

 

قدم دوم: برآورد تعداد کل ماهی قابل نگهداری در آکواریوم :

معیار دقیقی برای تعیین تعداد درست ماهی قابل نگهداری در یک مخزن وجود ندارد و باید با توجه به جنبه های مختلف شرایط نگهداری و خصوصیات زیستی ماهی یا آبزی زینتی به شناخت تعداد درست ماهی در تانک نزدیک شد.

عوامل مختلفی در تعیین تعداد مناسب ماهی در یک آکواریوم نقش دارند از جمله:

اندازه ماهی

ماهیانی نظر بتا یا ماهی فایتر در ظرف های بسیار کوچکی در آکواریوم فروشی ها نگهداری و عرضه می شوند در حالیکه این ماهی می تواند به طولی در حدود 7 تا 8 سانتیمتر برسد و به بطور طبیعی به فضای زیادی برای شنا احتیاج دارد. یک مخزن  10 تا 15 لیتری برای نگهداری یک ماهی فایتر مناسب به نظر می رسد.

اندازه نهایی ماهی

ماهیانی نظر بتا یا ماهی فایتر در ظرف های بسیار کوچکی در آکواریوم فروشی ها نگهداری و عرضه می شوند در حالیکه این ماهی می تواند به طولی در حدود 7 تا 8 سانتیمتر برسد و به بطور طبیعی به فضای زیادی برای شنا احتیاج دارد. یک مخزن  10 تا 15 لیتری برای نگهداری یک ماهی فایتر مناسب به نظر می رسد.

گونه ماهی

اما صرف نظر از اندازه نهایی ماهی فایترُ باید توجه داشته باشید که این ماهی نسبت به ماهیان فایتر نر دیگر و یا حتی نسبت به ماهیانی که باله بلند و مشخصی نظیر گوپی یا آنجل دارند می تواند حالت تهاجمی داشته باشد و به آنها آسیب برساند. از اینرو باید به گونه ماهی نیز برای محاسبه فضای زیستی مطلوب و موردنیاز توجه داشت.

مقاومت و جان سختی ماهی:

برداشت بسیاری از ما برای نگهداری گلدفیش این است که ماهی مقاومی بوده و به محل کوچکی برای زیستن نیاز دارد در حالیکه این امر اصلا درست نبوده و یک گلدفیش حداقل به مخزنی 40 لیتری برای زیستن نیازمند است. قرار گرفتن گلدفیش در یک مخزن کوچک سبب تحمیل استرس و فشار زیادی بر ماهی در حال رشد می شود که برای آن اصلا خوب نیست.  یک گلدفیش در تانکی با اندازه مناسب می تواند به طولی در حدود 13 سانتیمتر برسد در حالیکه در طبیعت ممکن است تا طول 35 سانتیمتر رشد کند. اگر گلدفیش شما در آکواریوم به طولی در حدود 12 تا 13 سانتیمتر نمی رسد نشانه این است که مخزن شما برای آن کوچک است.

نوع ماهی از نظر آب شور یا شیرین:

ماهیان آب شیرین بطور کلی از مقاومت بیشتری نسبت به ماهیان آب شور برخوردار بوده و نیازمند مراقبت و توجه کمتری بوده و فضای زیستی کمتری را نیاز دارند. دلقک ماهی آب شور اگرچه حداکثر به سایز  7-8 سانتیمتر می رسد اما حداقل به فضایی 120 لیتری نیازمند است. دلقک ماهی آب شور به مکان های اختفا علاقمند بوده و بطور معمول در میان شقایق های دریایی زیست می کند و اگر یک شقایق برای دلقک ماهی آبشور خود خریداری کنید باید 120 لیتر فضای زیستی بیشتر نیز برای شقایق دریایی در کنار دلقک ماهی فراهم کنید.

تفاوت دیگر آکواریوم آب شور و آکواریوم آب شیرین در ظرفیت نگهداری اکسیژن در آکواریوم است. در یک حجم و ابعاد مشخص از آکواریوم، مقدار اکسیژنی که در آب شور دخیره می شود حدود 20 درصد کمتر از همان حجم آب در آکواریوم آب شیرین است.

 

نیازمندیهای اجتماعی ماهی یا آبزی مورد نظر

بعضی از ماهی های زینتی نظیر نئون تترا و گوپی بصورت گروهی زندگی کرده و اگرچه خود اندازه کوچکی داشته و نیازمند فضای زیادی برای زیستن نیست اما در زمانی که بصورت گروهی نگهداری شود از شادابی و سلامت بیشتری برخوردار بوده و خوشحال تر و آسوده تر خواهد بود. با وجودی که یک گالن یا 4 لیتر آب برای نگهداری یک نئون تترا میتواند مناسب باشد اما این ماهیان در گروه های حداقل 5 عددی احساس امنیت و راحتی کرده و در نتیجه برای نگهداری این ماهی حداقل به تانکی با گنجایش 5 گالن یا 20 لیتر آب برای نگهداری یک گروه 5 عددی نئون تترا خواهیم بود.

نیازمندیهای زیستی ماهی یا آبزی مورد نظر

بعضی ماهیان نظیر ماهی زبرا اگرچه مانند نئون تترا و گوپی از اندازه کوچکی برخوردار هستند اما عاشق شنا کردن بوده و به فضای کافی برای حرکت نیاز دارند و یک زبرا که حداکثر به 4 تا 5 سانتیمتر می رسد نیازمند حدود 10 لیتر آب برای فضای زیستی است. و یک گروه 5 تایس از ماهی زبرا نیازمند مخزنی با گنجایش 50 لیتر آب هستند.

خصوصیات رفتاری و خلق و خوی ماهی مورد نظر

ماهی آب شور کرومیس سبز Green Chromis یکی از ماهی های محبوب و متداول آب شور و بسیار زیبا و صلح جو است که به مانند دلقک ماهی به فضای زیستی 120 لیتری به ازای هر ماهی نیازمند است . این ماهی حداکثر به طول 3.5 اینچ یا حدود 9 سانتیمتر می رسد و به خوبی و در صلح و سازش با دیگر گونه های ماهیان آب شور در تانک قابل نگهداری است. نیازی به نگهداری این ماهی بصورت گروهی نیست اما اگر تصمیم گرفته باشید که بیش از یک کرومیس سبز در آکواریوم آب شور خود نگهداری کنید  باید حداقل 6 ماهی دیگر از این نوع را خریداری و در کنار هم نگهداری کنید تا از مشکلات نگهداری گروهی آن در امان بمانید و گرنه مشکل ظهور ماهی آلفا در گروه ایجاد شده و ماهیان کوچکتر گروه در آسیب و خطر قرار می گیرند. پس اگر دلتان میخواهد گروهی از ماهیان کرومیس سبز در آکواریوم آب شور خود داشته باشید باید حداقل 180 گالن ظرفیت زیستی برای نگهداری تنها 6 کرومیس فراهم کنید.

 

اندازه مخزن:

اگرچه ماهیان زینتی به عنوان حیوانات خانگی با نیاز مراقبتی کم در نظر گرفته می شوند اما نیازمند مکانی مناسب برای شاد و سلامت بودن هستند. وقتی که قصد خرید یک ماهی زینتی یا یک موجود آبزی را دارید باید به این نکته توجه داشته باشید که چه اندازه آکواریومی برای ماهی شما مناسب است و چه اندازه آکواریومی برای خانه یا محل کارتان مطلوب است.

تعیین اندازه آکواریوم برای بعضی از خانه ها و محل های نگهداری به اندازه انتخاب  اندازه مناسب مخزن برای یک ماهی مشکل نیست چرا که بیشتر بر مبنای سلایق و ترجیحات شخصی استوار بوده و حساب و کتاب خاصی برای انتخاب ندارد.

در پاسخ به این سوال که چه اندازه از آکواریوم مناسب است؟ باید گفت که هرچه مخزن نگهداری ماهی بزرگتر باشد ، برای ماهی یا آبزی مورد نظرتان بهتر است.

به طور متعارف برای بیشتر ماهیان متداول آب شیرین به ازای هر یک ماهی حدود 20 گالن ( حدود 80 لیتر) مخزن در نظر گرفته میشود در حالیکه برای غالب ماهیان متداول آب شور به ازای هر یک ماهی مقدار 30 گالن ( حدود 120 لیتر) آب باید در نظر گرفت. متاسفانه این نسبت در آکواریوم ها بطور معمول با تفاوت فاحشی بصورت کمتر در نظر گرفته میشود.

ماهیان زینتی بسیاری وجود دارند که افراد مختلفی علاقمند به نگهداری از آنها در آکواریوم خانه یا محل کارشان هستند، از ماهیان مناطق گرمسیری تا آبهای شیرین، لب شور و ماهیان دریایی، از ماهیان بزرگ گرفته تا ماهیان کوچک و از ماهیانی با طرح، رنگ، خصوصیات زیستی مختلف و تفاوتهای رفتاری که یک دامنه بی نهایت گسترده از انتخاب را در پیش روی علاقمندان به این سرگرمی قرار می دهد.

اما آنچه بیشتر علاقمندان به ماهیان زینتی از آن غافل می شوند و یا از آن اطلاعی ندارند، اندازه مناسب مخزن نگهداری متناسب با نیاز ماهی مورد علاقه شان است.

 

اگر مایل به نگهداری یک گونه از ماهی در مخزن خود باشید می توانید از جدول زیر به تعداد ماهی مناسب برای مخزن خود پی ببرید:

این بر آورد بر حسب نگهداری یک گونه خاص از ماهی و بر مبنای روش محاسبات ماهی قابل نگهداری در یک مخزن احتساب شده است. در این حالت ماهی یا آبزی دیگری در تانک در نظر گرفته نشده و آکواریوم به طور کامل سیکل ازت را طی کرده و از شرایط فیلتراسیون و هوادهی خوبی برخوردار بوده و عملیات نگهداری روتین آکواریوم در آن صورت گرفته است.

 

در جدول زیر اندازه مناسب مخزن ماهی یا آکواریوم برای نگهداری 5 گونه از متداول ترین و محبوب ترین ماهی های آب شیرین آورده شده است.

 

در جدول زیر اندازه مناسب مخزن ماهی یا آکواریوم برای نگهداری 5 گونه از متداول ترین و محبوب ترین ماهی های آب شور آورده شده است.

نسبت سطح به حجم مخزن

سطح یک آکواریوم یا مخزن نگهداری ماهی می تواند نقش مهمی در سلامت ماهی ها و ثبات شرایط آکواریوم در حدود مناسب داشته باشد. همانطور که می دانیم تبادلات گازی آکواریوم با محیط اطراف از طریق سطح آب بوده و انچه بیش از همه برای حیات ماهی ها و آبزیان ساکن آکواریوم اهمیت دارد میزان اکسیژن در دسترس برای تنفس ماهی ها است. اگرچه امروزه با استفاده از دستگاه های هوادهی و فیلتراسیون آب میتوان اطمینان داشت که اکسیژن مورد نیاز در حد مناسب در دسترس ماهی ها قرار می گیرد اما باید در نظر داشته باشیم که نسبت سطح به حجم بالاتر در آکواریوم امکان تبادلات گازی مخزن ماهی را با محیط اطراف تسهیل می کند. سطح به حجم مخزن تاثیرات دیگری نیز در فضای زیستی دارد از جمله میزان سطحی از مخزن که در اختیار یک آبزی قرار می گیرد و خصوصا برا گونه هایی که به نسبت سطح به حجم بالاتری برای زندگی و شناگری احتیاج دارند.

 

کیفیت زیستی قابل تامین در مخزن نگهداری ماهی و یا آبزی زینتی

کیفیت زیستی که در یک آکواریوم فراهم می شود از یک طرف به عوامل تعیین کننده آم از جمله حجم مخزن و نو ماهی و … که اشاره شد بستگی دارد و از سوی دیگر به استفاده از لوازم و تجهیزات بهبود شرایط محیط آبزی که به کار گرفته می شود وابسته است. طبعا تامین شرایط فیزیکی و شیمیایی و زیستی مناسب با استفاده از ابزار مناسب به خوبی امکان پذیر بوده و کیفیت زیستی یک محیط نگهداری ماهی را بهبود می بخشد.

هم تانکیهای یک ماهی در مخزن

هم تانکیها در یک مخزن ماهی می توانند تاثیر مثبت و یا مخربی برای شرایط زیستی ساکنان هم خانه در یک مخزن داشته باشند. چه از نظر سازگاری یا ناسازگاری و چه از نظر مصرف منابع زیستی و تولید ضایعات.

بنابر این انتخاب هم تانکی هایی که نیازمندیهای مشابه و مکمل داشته و تضاد و رقابت زیستی با یکدیگر نداشته باشند می تواند در بهبود شرایط زیستی در یک آکواریوم نقش مهمی ایفا کند.

 

بازبینی و تعدیل و اصلاح برآورد فضای زیستی در یک مخزن نگهداری ماهی یا یک آکواریوم:

فضایی که دکور در اکواریوم اشغال کرده است از محاسبات فضای زیستی در مخزن کسر کنید.

فضای شنای در دسترس در آکواریوم را برای ماهیانی که به فضای باز برای شنا نیازمندند و یا بصورت گله ای زندگی می کنند محاسبه و مبنای ظرفیت زیستی در آکواریوم قرار دهید.

اندازه نهایی ماهی یا آبزی را در مخزن در برآورد فضای زیستی در دسترس برای آن در نظر داشته باشید.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا